Bewegen en Bewogen worden, over Menselijk Contact en Vertrouwen

Website van Hermien de Ridder

Hermien de Ridder, Erica 14, 3958 HN Amerongen, 0343410590,  info@hermienderidder.nl
AGB zorgverlenerscode haptotherapeut 90-037640 AGB praktijkcode haptotherapie  90-(0)16249
KvK 32152670, Lid Vereniging Van Haptotherapeuten VVH registratienr  353 A

HC 2009-3

Een hartelijke dag met Hermien
Mia van Luttervelt

In een prettige zaal-op-maat in Restaurant Oud-Leusden gaf Hermien de Ridder op 29 augustus j.l. weer een
cursusdag Hart & Haptonomie, van tien tot vijf. Ik had mij al opgegeven voor deze dag omdat het thema
hartcoherentie mij interesseerde, toen ik het verzoek kreeg om hiervan een verslag te schrijven voor Haptonomisch Contact.
Hermien kende ik van de Oms-groep, de groep die na twee Colloquia in Frankrijk bij Frans Veldman al jaren onregelmatig
bij elkaar komt. Het bleek een afwisselende, leerzame, multimediale dag, waar ik met plezier en tevredenheid aan terugdenk.
We waren met een groep van zes al of niet haptonomisch geschoolde deelnemers, waaronder een bedrijfsarts, een huisarts
en een verpleegkundige.
Het doel van de dag was om bezig te zijn met de factoren die leiden tot een hogere hartcoherentie. Een hoge hartcoherentie
wijst - kort gezegd – op een goede samenwerking tussen hart en hersenen, affectiviteit en ‘ego’. (Voor het technische
gedeelte verwijs ik naar het gesprek met Hermien door Cecile den Herder.) De dag ademde haptonomie en bevestiging,
er was veel ruimte voor interacties, er waren tranen en er werd gelachen, dit alles gedragen door de rustige,
luisterende mildheid van Hermien, zonder enige drang tot heftige confrontaties.

Maak van je hart geen moordkuil
In de map met cursusmateriaal - die in de loop van de dag gevuld werd met aantekeningen, testsheets en een
deelnemerscertificaat - bevond zich een tekening van een Valentijnshart, gevuld met termen als: schuldgevoel, wrok,
weerstand, teleurstelling, jaloezie, afkeuring, haat, irritatie. Dit zijn voorbeelden van de zogenaamde negatieve emoties
die ons hart (kunnen) verstikken tot ‘een donkere, ondergrondse plaats waar geen licht meer bij kan’,
een ‘moordkuil en kerker van ongenaâ’ (Pieter Cornelisz.Hooft).
Via gesprekken over het symbolisch bewustzijn (Tjeu van den Berk) en onderzoek na harttransplantaties (Paul Learsall,
Het geheugen van het hart) en de film After Life (‘Wat is de mooiste herinnering van je leven?’) kwamen we aan de
Heart-test.
Hierin konden we ontdekken in hoeverre wij beschikten over evenwichtige, geagiteerde of zeer geagiteerde energie of
dat wij zelfs ‘een last voor ons lichaam’ waren geworden. Westerlingen scoren zeer hoog, hartpatiënten torenhoog.
Vooral bepaalde opvattingen, waaronder schuldgevoel en slachtofferschap blijken een desastreuze rol te spelen.
Via een ‘actief pijnlichaam’ (term van Eckhard Tolle) blijken mensen de neiging te hebben om emotionele pijn uit het
verleden te herhalen door telkens meer pijn te ervaren (= neuropeptiden te produceren). Het pijnlichaam blijkt slecht bestand
tegen liefde. Leer dus met liefde naar oude pijnen kijken, wordt vaardig in waarnemen, zonder drama, klagen of wrok,
beoefen vergevingsgezindheid, wijs jezelf niet af, verzwak beperkende overtuigingen.

Hartcoherentie: rood-blauw-groen
Tegen twaalven begonnen we met meten, met behulp van de Heartmath-apparatuur. Hartslag-klemmetje in het oor en dan
kijken, voelen, oefenen. Bij stress zit je ogenblikkelijk in het rood: eerst adrenaline, daarna cortisol (het belangrijkste
verouderingshormoon); vijf minuten stress geeft zes uur een verhoging van cortisol. Bij oefenen breng je eerst het systeem
naar het blauw en daarna naar het groen. Zodra je je prettig voelt, ontstaat DHEA, een verjongingshormoon. Ben je aan het
sturen met je brein of aan het storen?
En wat is je bandbreedte? Vastgezette boosheid en verdriet geven een lage coherentie. Stromende boosheid en verdriet
als reactie op iets, geven een hoge coherentie, is gezond. De hartfrequentie, golven, grafieken, rood-blauw-groen-gemiddelde
en dit moment zijn gemakkelijk van het scherm af te lezen. Ook bestaat een klein oefenapparaatje, de emwave, waarop je
m.b.v. verkleurende lampjes kun zien in welk gebied je je bevindt. Een fascinerende ervaring en trainingsmogelijkheid.
Ook kan het helpen bij gelegenheid je eigen pols te voelen: met je duim mag nu, omdat het om jezelf gaat.
Het ondersteunt je eigen gevoelswaarnemingen: zit ik in het rood of het groen of ergens tussenin?
En hoe breng ik mezelf weer in het groen? Kunstmatig blij zijn helpt niet, dan help je jezelf letterlijk in het rood.
Switchen kan wel, bijvoorbeeld even mediteren, meteen weer in het groen, als je dat al geleerd hebt tenminste.
Het blijkt dat, wanneer je een heel positief hartbeeld kiest met je beeldend en symbolisch vermogen, je snel je coherentie
weer kan doen stijgen.
Tegen het einde van de ochtend krijgen we de emotiemeter – ‘schaal van emoties’ - uitgereikt met een rangschikking tussen
positieve en negatieve emoties: liefde staat het hoogst, angst het laagst (zie kader).Voor mij een bevestiging van de uitspraak
‘Liefde is angst laten varen’.
Bij de lunch voel ik mijn emotiemeter meteen omhoogschieten in vreugde en waardering: een zeer verzorgde maaltijd met soep,
salades, kroketten, diverse broodsoorten, fruit en wat dies meer zij. Nog tien minuten tijd voor een heel klein wandelingetje
in de mooie omgeving en dan gaan we alweer verder.

De invloed van stilte, adem, weerstand, emoties en gedachten
Eten, drinken, temperatuur, slapen en seks zijn factoren die vooral een rol spelen bij de verslaving aan de neuropeptiden
die bij bepaalde gevoelens horen. Proefdieren die zichzelf via een hendel neuropeptiden konden toedienen, verkozen de
neuropeptiden boven eten, drinken, slapen en seks. Daarnaast zijn stilte, adem, weerstand, emoties en gedachten belangrijke
factoren die onze hartcoherentie beïnvloeden.
Over de invloed van stilte hebben we het ook ’s morgens al gehad, natuurgebieden, stromend water, alles wat ‘de ouden’
al wisten.
Tegenwoordig worden wij overspoeld met informatie, geluid, beelden uit radio, tv, cd, dvd, i-pods, pc, etc.
Vooral de hoogsensitieven hebben het zwaar en zoeken naar een meer prikkelarme omgeving. Anderen zoeken speciale ‘kicks’
op om vooral maar niet met zichzelf geconfronteerd te worden.
Over de invloed van de adem valt veel te zeggen, maar op deze dag kon dat slechts kort worden aangestipt. In de haptonomie
wordt niet extra de aandacht gevestigd op de adem, om het gevoelsproces niet te sturen of te storen. Het Heartmath-instituut
maakt wel gebruik maakt van aandacht voor de ademhaling. Een diepe, rustige ademhaling remt de sympathicus, heeft invloed
op de nervus vagus en beïnvloedt daardoor ook het hart en het hartritme, fungeert – zeg maar -  als rem waardoor de golven
mooi rond (coherent) worden. Hermien betwijfelt of het altijd goed is om daar gebruik van te maken omdat zij vaak bij mensen
in haar praktijk heeft gezien dat zij juist benauwd worden door op de ademhaling te letten, al voordat zij bijvoorbeeld diep
gaan ademen. Waarschijnlijk helpt de aandacht voor de adem het best bij mensen die dat al gemakkelijk kunnen en het niet
zozeer nodig hebben. De ademhaling is immers grotendeels een autonoom proces, dat snel verstoord wordt door aandacht.
Bovendien loop je met diep ademen het risico dat mensen gaan hyperventileren en daardoor juist in het rood komen.
In de apparatuur van het Heartmath-instituut zit een soort ademcoach. Op de pc met een bolletje dat over een
golfpatroon loopt en dat je kunt volgen met je ademhaling, in de emwave zie je de blauwe streepjes op en neer gaan die
te volgen zijn met de ademhaling.
Het begrip ‘weerstand’ is sterk verbonden met negatieve emoties. Weerstand als bijvoorbeeld klagen of wrok, houdt je weg
van jezelf en kan ook tussen jou en anderen staan. Tegelijkertijd dienen we weerstand niet alleen te herkennen, maar ook te
respecteren, omdat weerstand kan wijzen op psychische verdedigingsmechanismen die mensen helpen om te overleven in deze
vaak heftige wereld.
We bekijken weer een stukje video: een man die zijn vrijheid vindt in de gevangenis. Hij vertelt dat zelfs de mieren hem niet meer
bijten sinds hij zich overgeeft aan alles wat hem overkomt.
De rest van de middag doen we voornamelijk oefeningen in bewustwording aangaande weerstand, emoties en beperkende
overtuigingen: kijkend naar video, aanrakend ‘aan en op de tafel’, schrijvend op papier, pratend in een kring, luisterend naar
muziekfragmenten.
Ik zal ze niet beschrijven. Ook de rest van de middag niet, om de verrassing niet weg te halen.

Tot slot
Ga het zelf maar beleven, om de stem van het hart nog beter te leren verstaan en om
goed voor je hart en je hartcoherentie te leren zorgen.

                                                  

Verslag van een ‘hartdag’